Voor veel wijnliefhebbers is het glas het eindpunt: genieten van de kleur, geur en smaak van hun favoriete wijn. Maar achter dat glas gaat een wereld van vakmanschap schuil. Een van de belangrijkste factoren? De oogsttijd. Wanneer de druiven precies geplukt worden, heeft een enorme invloed op het uiteindelijke resultaat in je glas.

Het juiste moment: balanceren tussen suiker en zuur

De rijping van druiven draait om balans. Naarmate de druiven langer aan de wijnstok hangen, neemt het suikergehalte toe en daalt het zuurgehalte. Te vroeg geoogst betekent zure, groene smaken. Te laat geoogst? Dan loop je het risico op overrijpe, logge wijn met weinig frisheid. De kunst is dus om de perfecte balans te vinden.

Voor frisse witte wijnen zoals Sauvignon Blanc of Verdejo wil je druiven met veel zuren en aromatische frisheid. Deze worden vaak vroeg geplukt. Voor krachtigere rode wijnen zoals een Appassimento of een rijke Syrah wacht men juist langer om meer suikers en geconcentreerde smaken te verkrijgen.

Handpluk versus machinale oogst

De manier van oogsten speelt ook een rol. Bij kwaliteitswijnen gebeurt dit vaak met de hand. Zo kunnen beschadigde of onrijpe druiven worden uit gesorteerd, wat ten goede komt aan de zuiverheid van de wijn. In vlakke gebieden of bij grotere volumes wordt regelmatig machinaal geoogst sneller en efficiënter, maar iets minder selectief.

Verschillende stijlen vragen om verschillende momenten

Wijnmakers stemmen de oogsttijd af op de stijl die ze willen maken:

• Vroege oogst → hogere zuurgraad, lichte en frisse wijnen
• Late oogst → meer suikers, rijpere aroma’s, vollere smaak
• Selectieve oogst → alleen de rijpste trossen worden geplukt voor topkwaliteit
• Botrytis/oogst met edele rot → gebruikt voor zoete dessertwijnen zoals Sauternes

Weer speelt altijd mee

Het weer is de grootste onvoorspelbare factor in de wijnbouw. Een regenbui vlak voor de geplande oogst kan schimmels veroorzaken of de smaken verwateren. Hittegolven kunnen het suikergehalte plots omhoogjagen. Daarom zitten wijnboeren in oogsttijd vaak met hun neus in de weerkaarten, klaar om binnen enkele dagen te schakelen.

Wat merk jij als consument?

Als wijnliefhebber zie je de oogsttijd niet op het etiket staan, maar proef je het resultaat wel degelijk:

• Wijnen van vroeg geoogste druiven zijn vaak lichter, frisser en mineralig.
• Laat geoogste druiven zorgen voor vollere, zachtere en rijpere aroma’s.
• In warmere jaargangen of bij late oogstjaren kunnen zelfs bekende frisse wijnen net iets rijper aanvoelen.

Van wijngaard naar wijnrek

De oogsttijd is een cruciaal onderdeel van de wijnproductie. Het is een van de eerste keuzes die een wijnmaker maakt, en alles wat daarna gebeurt van gisting tot rijping – bouwt daarop voort. Met kennis van dit proces kijk je voortaan met andere ogen naar je fles.

Dus de volgende keer dat je een glas opent, bedenk dan: deze wijn begon met een beslissing op het juiste moment in de wijngaard. En die timing proef je tot in de laatste slok.